Dorpstuin Langezwaag is er voor het hele dorp

Dorpstuin ‘Ús Túntsje’ in Langezwaag is de Friese winnaar van Kern met Pit 2020. Initiatiefnemer Henk Klok kon eind januari de prijs van 1500 euro in ontvangst nemen. ‘Het moet een tuin voor het hele dorp worden’, zegt hij.

Henk Klok – bestuurder van plaatselijk belang Langezwaag – kwam op het idee voor een dorpstuin toen hij zelf enkele fruitbomen in zijn tuin plantte. ‘Dat is ook wel iets voor het dorp’, dacht hij en hij zette een oproep op Facebook. ‘Er kwamen enkele tientallen positieve reacties op, maar toen ik vroeg om vrijwilligers, bleef het angstvallig stil’, vertelt hij.

Het idee kreeg meer voeten in de aarde toen bleek dat de kerk met een soortgelijk initiatief bezig was en beide konden worden gecombineerd. Er ontstond een groepje van circa tien personen die op zoek ging naar een geschikte plek en zich boog over de doelstelling en inrichting van de tuin. Ze kregen de beschikking over een veldje naast de school, die ook aanhaakte bij het project.

Het achterliggende idee van de dorpstuin is dat iedereen er naartoe kan; voor ontmoeting of om te helpen bij het onderhoud en de oogst. Er is een werkgroepje gevormd van vrijwilligers die zorgen voor coördinatie en onderhoud, omdat er wel continuïteit nodig is. Ook in de vakantie moet er water worden gegeven en het onkruid worden gewied. ‘Ik ben goed in organiseren, maar heb geen groene vingers. Er zitten gelukkig mensen in ons groepje die dat wel hebben en zich met het onderhoud bezighouden’, vertelt Klok.
‘We zijn vorig jaar begonnen met het aanleggen van bakken en perken en hebben de eerste groente gezaaid en gepoot. We hadden nog geen gestructureerd beeld wat we met de oogst zouden doen, maar je moet toch ergens beginnen’, vervolgt hij. ‘We wilden de groente weggeven aan mensen die krap bij kas zitten, maar dat is in de praktijk lastig, want hoe bereik je die? En mensen vinden het gek dat iets zomaar wordt weggegeven. Verkopen kan natuurlijk ook, maar dan heb je wel weer extra vrijwilligers nodig. Er zijn ook voorbeelden van tuinen waar mensen zelf een bedrag kunnen overmaken via een QR-code. Het zijn allemaal dingen waar je werkende weg tegen aanloopt.’

Klok was erg verrast met de prijs van Kern met Pit. ‘Met het prijzengeld van 1500 euro kunnen we heel wat jaren zaai- en pootgoed kopen. Het hoeft allemaal niet zo ingewikkeld. Dat is ook de tip aan dorpen die ook een dorpstuin willen beginnen: houd het behapbaar. Onze tuin is circa 40 bij 20 meter met daar omheen wat fruitbomen. Het veldje is wel groter, maar we hebben het expres eerst klein gehouden. En alles staat en valt bij vrijwilligers. Een tuin aanleggen lukt meestal nog wel, maar daarna moet je ook mensen hebben die het willen onderhouden. Er moet wel twee keer per week iemand zijn.’

Het komende seizoen moet de invulling van de tuin meer vorm krijgen. ‘De school doet ook mee en wil de tuin integreren in hun lessen. De leerlingen hebben vorig jaar al een insectenhotel gemaakt en geholpen bij de oogst. Dit jaar gaan ze ook helpen met zaaien. En we hebben een picknickbank geplaatst om de ontmoetingsfunctie nog meer te versterken. Want dat is wel de belangrijkste doelstelling van de tuin: we willen het dorp erbij betrekken. Onder meer door activiteiten te organiseren. Bijvoorbeeld door samen te oogsten en van de oogst samen te koken of taarten te bakken. Het moet niet de tuin zijn van het groepje vrijwilligers, maar van heel Langezwaag. Daarom is het ook zo mooi dat de school en de kerk erbij zijn betrokken. Met z’n allen kunnen we ervoor zorgen dat er reuring in het dorp blijft.’

Tekst: Ida Hylkema
Foto: Henk Klok

Via